پیشرفتهای سریع و روزافزون علوم، خصوصا علـوم پزشـکی و تغییر و تحولات مستمر در اقدامات پیشگیری تا نوتوانی بیماران، نیاز به بازنگری در اهداف غائی تعلـیم و تربیـت بخصـوص آمـوزش پزشکی را بـه شدت مطرح سـاخته اسـت. آینده ایران نیازمند افرادی است که بتوانند بصورت خلاقانه و گروهی به حل مسائل کشور بپردازند. رسالت دانشگاههای کشور برای شناسایی، هدایت و پرورش استعداد‌های علمی دانشجویان بر کسی پوشیده نیست. به علاوه، دانشگاههای علوم پزشکی به عنوان متولیان سلامت جامعه، نقش مضاعفی را در توسعه پایدار بر عهده دارند؛ از یک طرف بایستی نیروی انسانی و دانش مورد نیاز در بخش سلامت را تولید کنند و از طرف دیگر، مدیران شایسته‌ای را برای رهبری نظام سلامت و همسو سازی حرکتها و تصمیم گیری‌های این نظام با جهت گیری کلی توسعه در کشور عرضه نمایند. متاسفانه دانشگاههای علوم پزشکی برنامه‌ای برای پرورش مهارت حل مساله و کار تیمی در نظام سلامت ندارند. در واقع روش آمــوزش ســنتی در دانشــگاهها در بیشــتر مواقــع مخلــوطی از اطلاعات و مفاهیم را به دانشجویان ارائه می‌دهـد، امـا آنـان را در تجزیه و تحلیل، اولویت بندی و سازماندهی دانش نو‌ظهور که لازمه تفکر انتقادی بوده و منجر به یادگیری موثر و با معنی خواهد گشـت، به حال خود می‌گذارد.
یکی از روشهای رفع این نقیصه طراحی مسابقه‌ای کشوری است که مهارت حل مساله بصورت تیمی جزء ارزشهای آن باشد. در مورد تاثیر المپیادهای علمی بر افزایش مهارتهای دانش آموزان شرکت کننده در آنها مطالعات مختلفی انجام شده است. مطالعه‌ای در هلند در مورد تاثیر المپیاد ریاضی در شکوفایی استعداد ریاضی دانش آموزان، نشان داد که المپیادیها در تحصیلات دانشگاهی خود موفق بوده اند و مقالات و کتابهایی در زمینه ریاضی چاپ کرده اند. المپیاد همچنین باعث افزایش اعتماد به نفس آنان شده بود و به انتخاب شغل آینده‌شان کمک کرده بود. این امر نشان می‌دهد که شرکت در مسابقات علمی می‌تواند به رشد فردی و حرفه‌ای فرد کمک کند.
ایده اولیه برگزاری این مسابقه علمی در سال 1379 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مطرح گردید. از حدود سال 1385 اقدامات اولیه برای طراحی آن شروع شد و جلسات متعدد هم اندیشی با حضور استادان، کارشناسان و دانشجویان حائز رتبه در المپیادهای دانش آموزی برگزار شد. بدین ترتیب با توجه به تفاهم به وجود آمده در میان اکثر دانشگاهها و مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مبنی بر لزوم تقویت قدرت تفکر و استدلال بین دانشجویان علوم پزشکی، بستر مناسبی برای برگزاری این المپیاد فراهم آمد.

پس از چند دوره برگزاری المپیاد در دانشگاه­های علوم پزشکی، برگزاری المپیاد از دوره هفتم تا کنون به صورت ستادی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه پیدا کرد. با توجه به تغییرات ایجاد شده در شرایط محیطی و نیز تجربیات کسب شده در نزدیک به یک دهه از برگزاری المپیاد، بازنگری در آیین­نامه المپیاد علمی  در سال 1396صورت گرفت.

هدف کلی

شناسایی، هدایت، رشد و شکوفایی و فراهم کردن زمینه­های بهره­مندی از توان دانشجویان مستعد حوزه علوم پزشکی در اولویت­های مهم نظام آموزش علوم پزشکی یا نظام سلامت از طریق ارزیابی­های چالشی و رقابتی برای فراهم کردن زمینه رشد کشور و حل مشکلات کلان کشور

 اهداف

1.    ترویج تفکر خلاق و انتقادی

2.    تشویق کار تیمی

3.    تقویت فعالیت­های بین رشته­ای

4.    تشویق تبادلات علمی بین دانشگاهی

5.    تلاش جهت ارتقای توانمندی دانشجویان در نقد و حل مسائل نظام سلامت کشور در جوی صمیمی، اخلاقی و پرنشاط

6.    تلاش در جهت دهی به فعالیت­های علمی و توسعه حوزه­های دانشی جدید در دانشگاه­ها

7.    بسترسازی برای ارتقای آموزش و ارزیابی فراگیران در دانشگاه­های علوم پزشکی